ΓΛΩΣΣΙΚΟΙ ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΙΤΟΧΩΡΙΟΥ

Ομάδα μαθητών του Γυμνασίου Σιτοχωρίου υπό την καθοδήγηση του γυμνασιάρχη κ. Στέργιου Θεοδωρή και της καθηγήτριας Παναγιώτας Σαμπάνη, εκπόνησε εργασία σχετική με τους γλωσσικούς ιδιωματισμούς του Σιτοχωρίου.

Αξιέπαινη προσπάθεια των μαθητών και των καθηγητών τους, που με τον τρόπο αυτό διέσωσαν τα γλωσσικά διαμάντια των προγόνων μας.

Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Αγγειά	σκεύη	αρχαία	αγγείον<άγγος	δοχεία για μεταφορά υγρών
Αγκλησιά	εκκλησία	αρχαία	εκ- καλώ	συνέλευση των πολιτών στην αρχαία Αθήνα
Αγνιέκιο	θηλυκό	αρχαία	γυνή, γυναικ-ός, γυναίκ-α	ΠΑΡΑΓ.γυναικείο
Αγούλα	Ούλα	αρχαία	ούλον
Αγράγκαθα	Αγκάθια που τρώνε τα γαϊδούρια	αρχαία	γάδος+ ακάνθιον	γαιδουραγκαθο
Αγριντιά	πατόξυλο,ταβανόξυλο	αρχαία	άγριος+αντίον	σκληρό ξύλο
Αγωγιάτς	καροτσιέρης	αρχαία	άγω,αορ. ήγαγον	οδηγώ
Αδράχτ	ρόκα	αρχαία	άτρακτος> ατράκτ-ιον	ρόκα
Αλαμπρατσέτα	Αγκαζέ	ιταλική	a la brazzo	πιασμένοι από το μπράτσο
Αλάσιντικ	αμάν
Αλαφρύς	τρελλός	αρχαία	ελαφρός	αλαφράδα, αμυαλιά
Αλέτιρ	αλέτρι	αρχαία	άροτρον> αρότριον
Αληπανάβατος	Παράξενος	αρχαία	άλλος+πας+ βαίνω
Αλιέστα	άνω-κάτω,ατάκτως ερημένα	ιταλική	alla testa	επί ποδός,σε ετοιμότητα
Αλόν	μεγάλος ανοικτός χώρος	αρχαία	άλως>αλών-ιον	κυκλικός ισόπεδος χώρος κατάλληλος για αλώνισμα
Αλόρτους	όρθιος	ιταλική+αρχαία	alla+ορθός	όπως ο όρθιος
Αλφτίρα	Κουτί με γράσο για τα όπλα	αρχαία	αλείφω,αλείβω	περνώ κάτι με λίπος
Άμαργους	αργός	αρχαία	α+μαργάω	μουδιάζω
Αμπάρ	αποθήκη σιταριού	τούρκικη	ambar	αποθήκη
Αμπντάλκα	Σιγά	τούρκικη	aptal	ελαφρόμυαλος
Αμπράης	ξανθός	αραβική	ambar	κεχριμπάρι
Αμπρώμτα	μπρούμυτα,προς τα μπρός	αρχαία	προ+μύτη	με το πρόσωπο στο έδαφος
Αν(d)τί	το ξύλο του αργαλειού όπου τυλίσσεται το υφασμένο πανί	αρχαία	αντίον
Ανιμώκνα	κρεμαστή κούνια που χρησιμοποιούνταν στο χωράφι	αρχαία+ιταλική	ανα+machina	μηχανή που αναπηδα
Αντάρα	ομίχλη	αρχαία	ανα-ταράζω	αναταραχή, ομίχλη
Αντέτ	έθιμο	τούρκικη	adet	αντέτι
Αντζιάκ	ειδικός
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Αντριάδελφ	κουνιάδα	αρχαία	ανήρ+α+ δελφός=μήτρα	αδελφή του άνδρα
Αντρίκιο	αρσενικό	αρχαία	ανήρ, ανδρός	ΠΑΡΑΓ.ανδρικό
Ανώϊ	σαλόνι στον 1ο όροφο χωρίς πόρτες	αρχαία	άνω<άνα	επάνω όροφος σπιτιού
Απανσίς	απρόοπτα, απροειδοποίητα
Αποπαίρνω	μαλώνω	αρχαία	από-παίρνω	επιπλήττω
Απόπατος	τουαλέτα	αρχαία	από-πατέω-ώ	αφοδεύω
Αραδίζω	περπατώ	ενετική	arada	αράδα,γραμμή
Αραμπάς	κάρο	τούρκικη	araba	αμάξι τετράκυκλο συρόμενο από βόδια
Αργάζω	θυμώνω από ζήλεια	αρχαία	οργάζω	μαλακώνω, κατεργάζομαι δέρματα, θα σε δείρω άσχημα
Αργαλείο	παλιό εργαλείο	αρχαία	αργαλείον <εργαλείον	υφαντικός ιστός
Αργιάν	αραιό διάλυμα γιαουρτιού	τούρκικη	ayran	αϊράνι = οξύγαλα με νερό αραιωμένο
Αρκλά	ψηλό σεντούκι	λατινική	arcula	ντουλάπι,τάφος
Αρμινούδια	χαμομήλια	τούρκικη	orman	πυκνό δάσος
Αρνίθα	κότα	αρχαία	όρνις	όρνιθα
Αστοχώ	ξεχνώ	αρχαία	α+ στοχάζομαι	άλόγιστος, απρόσεκτος
Αστροιχιά	προεξοχή από τα κεραμύδια	σλάβικη	streha	υδρορροή στέγης
Ατσάκστους	ατσάκιστος, μονοκόματος	τούρκικη	α-ΣΤΕΡ+ caki	caki = σουγιάς, ΠΑΡΑΓ.τσακίζω
Αυτζής	κυνηγός	τούρκικη	avci	αβ(ι)τζής= κυνηγός
Αφέντη	κουνιάδος,άντρας	αρχαία	αυθέντη < αυτό-έντης	αφεντικό
Αφκριέμαι	ακούω κρυφά	αρχαία	επ-ακροώμαι	αφουγκράζομαι, αφηγκράζομαι
Αχαμνός	όχι καλός	αρχαία	α-στερ+ χαύνος	αδύνατος, άσχημα
Αχαμνά	η περιοχή των γεννητικών οργάνων	αρχαία	α-στερ+ χαύνος	αδύνατος, ευαίσθητος
Αχέλ	χέλι	αρχαία	έγγελυς> εγχέλειον	χωρίς λέπια, χέλι
Αχιλώνα	χελώνα	αρχαία	χελώνη
Αχούρ	στάβλος	αρχαία	άχυρον	μικρά τεμάχια καλαμιάς. ΠΑΡΑΓ.αχούρι.
Αχριάν	υβριστής, αθυρόστομος	αρχαία	α+ χρεία	άχρηστος, ανήθικος, ελεεινός
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Αχυρώνας	στάβλος	αρχαία	άχυρον	μικρά τεμάχια καλαμιάς.ΠΑΡΑΓ.αχυρώνας = αποθήκη αχύρων
Β
Βαβά	Γιαγιά	σλάβικο	baba	γριά
Βαϊόν	κάδος μεγάλος (λέγεται κοροϊδευτικά για του χοντρούς)	σλάβικο ή ιταλική	vagan ή vagone	βαρέλι ή βαγόνι
Βαλαντώνω	Κλαίω	ιταλική	malato	πικραίνομαι
Βαλέρα	Ξύλινο βαρέλι	ιταλική	barella	μεγάλο βαρέλι
Βάσκαμα	μάτιασμα	αρχαία	βάσκανος	πρόξενος κακού
Βασταγαριά	Ξύλο	αρχαία	βαστάζω+αρία	κρατώ+ πουρνάρι
Βάτσνα	Βατόμουρα	αρχαία	βάτος	βατσινιά
Βέστα	γιλέκο αμάνικο με τσέπες	γαλλική	veste	ρούχο,κοντό σακάκι
Βετρέ	κουβάς
Βίγλα	σκοπιά, δάσος	λατινική	vigla	φυλάκιο,σκοπιά
Βίλκα	δοκράνι			\
Βνιά	κοπριά	αρχαία	βοός,βούς=βόδι	βουζιά= κοπριά βοδιού
Βούζα	κοιλιά	σλάβικη	buza	μάγουλο
Βούρδουλας	Το ξύλο	αρχαία	βουδόρος,βούς+ δέρω	μαστίγιο
Βουρλίδα	πλεξούδα	αρχαία	βρύλλον	φυτό βρούλο,τα ευλύγιστα κλαδιά του οποίου χρησιμεύουν στην κατασκευή σχοινιών. Βουρλιά = αρμαθιά ξερών σύκων ή άλλων ειδών περασμένων σε σκοινί από βούρλο
Βουρός	βοσκή και κατάλυμα ζώων	αρχαία	βοός,βούς=βόδι
Βραχία	μπουφάν	αρχαία	βραχύς,-εία,ύ	μικρός στο μάκρος
Βραχιολούδ	βραχιόλι	λατινική	bracchiale	περιβραχιόνιο, χειροπέδες
Γ
Γαδούρα	το θηλυκό του γαϊδάρου	αρχαία, ή αραβική , ή ενετική	γάδος=όνος ή gadur=ανθεκτικός ή πιθανότερο cargatore=γομάρι	γαϊδούρα
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Γαλέτσια	τσόκαρα	ιταλική	γαλέ(ν)τζα
Γαστρέλο	Ταψί	αρχαία	γαστήρ	γάστρα = πήλινο δοχείο
Γάστρο	Φούρνος	αρχαία	γαστήρ
Γεράνια	σκούρα ρούχα	αρχαία	γέρανος	σταχτόχρωμο αποδημητικό πουλί
Γιαβάς-γιαβάς	Σιγά-σιγά	τούρκικη	yavas-yavas
Γιαβρούμ	Λατρεία μου	τούρκικη	yavrum	μωρό μου
Γιαβρούμ	μικρό πουλάκι	τούρκικη	yavru	νεογνό ζώου
Γιαζίκ	κρίμα (επιφώνημα απελπισίας)
Γιαμάκ	κύπελο με χερούλι
Γιαμπάς	εργαλείο
Γιάμπουλ	βελέντζα
Γιαρντίμ	βοήθεια	τούρκικη	yardim
Γιασιά	μπράβο
Γιασφέτ	τσιμπούσι
Γιέτα	ψηλή ζώνη με την οποία έδεναν τα πόδια τους οι φαντάροι	ενετική	gheta	περικνήμιο
Γιμινί	τσεμπέρι,κασκόλ	τούρκικη	yemeni	πολύχρωμο κεφαλοπάνιι
Γιντζές	τριφύλλι	τούρκικη	gonca, gonce	μπουμπούκι,το μάτι στο κλαδί
Γιόσμους	δυόσμος	αρχαία	ηδύοσμος
Γιουμάτου	γεμάτο	αρχαία	γέμω	γιομάτος
Γιουργάν	πάπλωμα	τούρκικη	yordan	περιδέριο
Γιουρούσ	Έφοδος	τούρκικη	yuruyus	βάδισμα-πορεία
Γιουφτοφάσλου	ψιλά φασόλια		γύφτος+φασόλια
Γκαβάδ	τυφλός	ρουμάνικη	gavu	γκαβός
Γκάζ	πετρέλαιο	γαλλική	gaz	φωταέριο
Γκάϊντα	μουσικό όργανο	τούρκικη	gayda	πνευστό μουσικό όργανο
Γκαργκαθάς	γαιδουράγκαθο
Γκαστριά	εγκυμοσύνη	αρχαία	εγκάρσιος< εν γαστρί	εγκυμοσύνη
Γκδούν	κουδούνι	αρχαία	κώδων	κουδούνι
Γκέμια	χαλινάρια	τούρκικη	gem	ηνία
Γκιζιράω	γυρίζω	τούρκικη	gezinti	γκεζερίζω= περίπατος
Γκιόλα	λιμνασμένο νερό (λιμνούλα)
Γκιούμ	δοχείο που έβαζαν γάλα(κανάτα)	τούρκικη	guum	γκιούμι=μεταλλική κανάτα
Γκιουμούδ	μικρή κανάτα	τούρκικη	guum	γκιούμι=μεταλλική κανάτα
Γκισές	γωνία	γαλλική	guichet	θυρίδα ταμείου
Γκλαβανί	πόρτα μπροστά από τη σκάλα ή που οδηγεί στη στέγη	σλάβικη	klavanie	κρύπτη , καταπακτή
Γκουγγάω	σκούζω, πονάω πολύ	αρχαία	γογγύζω	αναστενάζω
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Γκντίνα	εμπόδιο στη ροή του νερού που δημιουργεί μικρό φράγμα
Γκουλιάρ	Μικρό παιδί
Γκουλιγκότσ	παίρνω κάποιον στη πλάτη μου
Γκουπέ	Ασημένιο ζωνάρι
Γκουτζιούχα	μπουφάν
Γκυτίνα	σβέρκος	γαλλική	guillotine	λαιμητόμος
Γούλα	Λαιμός	λατινική	gula
Γουμάρ	γαϊδούρι	αρχαία	γόμος>γομ-άριον	όνος
Γούρνα	τσιμεντένια αποθήκη νερού	αρχαία	γρώνη	πέτρινη λεκάνη για το πότισμα των ζώων
Γραφείο	κοινότητα	αρχαία	γράφω	ο προϊστάμενος μιας υπηρεσίας και η ίδια η υπηρεσία
Γριμπάτσ	μαστίγιο	αρχαία	γρίπος	αλιευτικό δίχτυ
Γρόσια	λεφτά	ιταλική	grosso	τουρκικό & αιγυπτιακό νόμισμα
Δ
Δαχλιδ	δαχτυλίδι	αρχαία	δάκτυλος
Δέοντα	χαιρετίσματα	αρχαία	δει	δέοντα= αυτά που πρέπει
Διάζω	εργασία αργαλειού (απλώνω το στημόνι)	αρχαία	δια+ άττομαι,ήτριον	διαμορφώνω το στημόνι σε τεντωμένες παράλληλες κλωστές
Διαρμίζω	τακτοποιώ	αρχαία	δι-αρμός< αραρίσκω	συναρμολογώ
Δικανίκ	μπαστούνι,ξύλο	λατινική	decanus< decemm
Δικέλ	κασμάς με δύο διχάλες	αρχαία	δις+κέλλω= ωθώ	σκαπτικό εργαλείο με δύο μύτες
Διρμόν	ειδικό κόσκινο	αρχαία	δέρμα>δερμόνι	κόσκινο από δέρμα
Διρπάν	δρεπάνι	αρχαία	δρέπω
Δισάκ	σακούλα για ψώνια	αρχαία	δις+σάκκος	ταγάρι
Δόλια	Δυστυχησμένη	αρχαία	δόλος
Δουκθώ	θυμηθώ
Δουκιούμ	θυμάμαι	αρχαία	εν-θυμέομαι,ούμαι	θυμούμαι
Δουκράν	πιρούνι που φορτώνουν την κοπριά	αρχαία	δίκρανος= δικέφαλος	γεωργικό εργαλείομε δύο αιχμές
Δουράκνου	ροδάκινο	λατινική	duracinum> μεταγ.δωράκινον
Ε
Έκα	σταμάτα	αρχαία	ίστημι,έστηκα, εστήκω	στέκω, στέκα
Ζ
Ζά	ζώα	αρχαία	ζώον< ζάω	εξελικτική μορφή: ζο πληθ.ζα
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Ζαγάρ	Κυνηγόσκυλο	τούρκικη	zagar	αραβικό sakar
Ζαχαρουτά	κουφέτα	αρχαία	σάκχαρ,-αρος και σάκχαρι	ζάχαρι
Ζέβλα	σιδερένιος μικρός πάσαλος στην βοϊδάμαξα
Ζιαβιτκό	προσήνεμο,ζεστό
Ζιβζέκς	ανάποδος,ζαβολιάρης	τούρκικη	zevzek	ζεβζέκης
Ζιλές	μπλούζα	γαλλική	gilet	κοντό ένδυμα χωρίς μανίκια
Ζνάρ	φαρδιά μάλινη ζώνη	αρχαία	ζώννυμι & ζωννύω	ζωνάρι
Ζνύχ	σβέρκος,λαιμός
Ζουπανίκ	ξύλο	σλάβικη	zupan	τσομπάνος
Ζουρζουβούλς	ανάποδος,άτακτος	ενετική	zurlon	ζουρλός= υπερβολικά ζωηρος
Ζούρσι	κάτσε με το ζόρι	τούρκικη	zor	βία, καταναγκασμός
Ζυμουτκό	ψωμιά ζυμωμένα που καλύπτουν τις ανάγκες μιάς εβδομάδας	αρχαία	ζύμη<ζέω	ζυμάρι
Ζώστρα	Το λουρί που δένει το σαμάρι	αρχαία	ζώννυμι,ζωννύω	ζώνη
Θ
Θειόκας	θείος	αρχαία	θεός>θείος
Θημουνιά	σωρός από δεμάτια σιτηρών	αρχαία	τι-θη-μι
Θκόμ,θκος,θκοτ	δικός μου,σου ,του	αρχαία	ιδικός
Θλίκ	θηλύκι	αρχαία	θηλή	θηλίά, κουμπότρυπα
Θύρα	πόρτα	αρχαία	θύρα
Ι
Ιβλιάτς	άτακτο παιδί
Ιλιάτσια	γιατροσόφια
Ίνγκλα	δερμάτινη λουρίδα που κρατάει το σαμάρι στη ράχη του γαϊδαριού	κουτσοβλάχικη< λατινική	cingula και cingulum	ζώνη,ιμάντας με τον οποίο δένεται το σαμάρι στα υποζύγια
Ισνάφ	ομάδα ατόμων με κοινό επάγγελμα	τούρκικη	esnaf	συντεχνία , κοινωνική τάξη
Ιχτές	χτές	αρχαία	χθές
Ιψές	χτές βράδυ
Κ
Κάδος	ξύλινο δοχείο υγρών	αρχαία	κάδος	ξύλινο δοχείο σε σχήμα κολούρου κώνου
Καζάν	λέβητας	τούρκικη	kazan
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Καθίκ	δοχείο νυκτός	αρχαία	από το καθίζω ή κάθημαι
Κακαβούλ
Κακιώνω	θυμώνω	αρχαία	κακός
Καλίνα	ρόδι
Καλντιρίμ	δρόμος φτιαγμένος από πέτρα	τούρκικη	kaldirim
Καλομαντατάς	κομιστής καλων νέων	αρχαία+ λατινική	καλός+ mandatum	καλός+ μαντατάς
Καλούδαμ	καλή μου	αρχαία	καλός
Καλωσκάμτει	καλώς ήρθα	αρχαία	καλός + κάμπτω	διάλογος χαιρετισμού."καλωσκάμτει" λέει ο ερχόμενος "καλωσορίστει" ο υποδεχόμενος
Καλωσορίστει	καλώς ήρθες	αρχαία	καλός + ορίζω
Καμπάθκου	μεγάλο	τούρκικη	kaba	χοντροφτιαγμένος, για υφάσματα
Καμπαρτίζου	περηφανεύομαι , κοκορεύομαι,απειλώ	τούρκικη	kabardim	φουσκώνω
Κανίσ	μεγάλο ταψί	αρχαία	κάνεον	ταψί γεμάτο φαγώσιμα που πήγαιναν στη νύφη
Καντίζω	συμφωνώ
Κάντρου	κορνίζα	ιταλική	guandro
Καούν	πεπόνι	τούρκικη	kavun
Καπρίτς	πείσμα	ιταλική		καπρίτσιο, ιδιοτροπία
Καρβέλι	Ψωμί	ιταλική	caravella	σλαβ.karvali
Καρδάρ	μικρό καζάνι	αρχαία	καδάρι-ον < κάδος	ξύλινος κάδος στον οποίο αρμέγουν το γάλα
Καρδίτσια	κάψες βαμβακιού	αρχαία	καρδία
Καριόλα	κρεββάτι	γαλλική ή τούρκικη	carriole ή karyola
Καριοφύλ	Πιστόλι	ιταλική	carlo e figlio	επωνυμία βενετσιάνικου εργοστ.όπλων.
Κάρνα	κάρβουνα	τούρκικη	kara+
Καρνταρόμπα	ντουλάπα	ιταλική	guardaroba< guardare =φυλάγω + roba =φουστάνι
Καρντάς	αδερφός,αδερφή	τούρκικη	kardas,kardes
Καρουφύλ	γαρίφαλο	βενετική < λατινική< ελληνική	garofolo< garofullum < καρυόφυλλονl
Καρσί	απέναντι,αντίκρυ	τούρκικη	karsi
Κασέλα	σεντούκι	ιταλική ή βενετική	cassela
Κασιάρα	πυτιρίδα στα μωρά βαρειάς μορφής	αρχαία	κασσίς<κάσσις
Κασκέτο	Καπέλο	ιταλική	cashetto	στρατιωτικό καπέλο
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Κατέφλιος	πλατύσκαλο	αρχαία	κάτω + φλιά	το κάτω μέρος της πόρτας
Κατίκ	στραγγιστό γιάουρτι
Κατιχνιά	ομίχλη που δημιουργείται μεσα σε βαθουλώματα από τον ήλιο	αρχαία	κατά + άχνη	αντάρα
Κατουθιώ	από κάτω ακριβώς	αρχαία	κατά-θέτω	θέτω κάτω
Κατσαμέρια	Σκουλαρίκια με ασημένια αλυσίδα	αρχαία;	κάτσα= πιθ.άκανθα+ μέρος	σκληρό+ κομμάτι
Κάτσιανους	ξύλινη βεργα που χτυπούσαν τα βόδια=βουκέντρα
Κατσαρόλ	ποτήρι,κύπελο	ενετική	cazzerola	μεταλλικό σκεύος με λαβές
Κατσιαμάκ	ανατατωμένη τροφή	τούρκικη	kacamak	υπεκφυγή, τερτίπι
Κατσιαπλάδες	αντάρτες
Κατσίρτσα	ξαφνιάστηκα
Κατσίτσι	καθήστε	αρχαία	καθίζω	βάζω κάποιον να καθήσει
Κατώι	υπόγειο	αρχαία	κατώγαιον	δωμάτιο ή διαμέρισμα κάτω από το ισόγειο
Καφιλίκ	μπρίκι καφέ
Καφτάν	φαρδύ φουστάνι	τούρκικη		ποδήρης μανδύας των Τούρκων με μακριά μανίκια
Κβάς	κουβάς	τούρκικη	kova	μεταλλικό δοχείο μεταφοράς νερού
Κέμκος	μεγάλος (χρησιμοποιείται όταν αμφισβητείται η αξία κάποιου
Κενώνω	ετοιμάζω (στρώνω) τραπέζι	αρχαία	κενόω,-ώ	αδειάζω
Κζάν	Παιδί
Κιλίμια	χαλάκια	τούρκικη	kilim	είδος χαλιού
Κιλότα	παντελόνι	γαλλική	culotte	στρατιωτικό παντελόνι
Κίνσαμι	κινήσαμε,ξεκινήσαμε	αρχαία	κινέω-ώ	μετακινώ
Κιόρς	στραβός,τυφλός
Κιοτής	Δειλός	τούρκικη	kotu
Κλάκα	μαντήλα άσπρη για το χωράφι	σλάβικη	glava	κεφάλι
Κλακούδ	τσιμπέρι	σλάβικη	glava	κεφάλι
Κλικούδ	κουλούρι
Κλουκουτάω	ανακατεύω ή και μεταφ.καθυστερώ
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Κλούτσα	σύρμα σκληρό γυρισμένο ώστε να μποεεί να κρεμαστεί από αυτό κάτι	βουλγάρικη	klits	ειδικό ραβδί των βοσκών για να πιάνουν τα πρόβατα από το πόδι
Κλούφ	μαξιλαροθήκη	αρχαία	καλύπτω	κιλίφι,κλίφι
Κμάσ	στάβλος γουρουνιών	αρχαία	κουμάσιον	στάβλος, χοιροστάσιο
Κνάπ	χοντρή κλωστή για τη δεματοποίηση του καπνούι
Κουντύλ	Μολύβι	αρχαία	κονδύλιον< κόνδυλος	καλάμι γραφής
Κόπανους	ξύλο που μ'αυτό χτυπούσαν τα ρούχα για να καθαρίσουν	αρχαία	κόπανον,το	ξύλινο όργανο με το οποίο χτυπάμε κάτι
Κοπανώ	Χτυπάω	αρχαία	κόπανον	κοπανάω
Κουί	υπόγεια αποθήκη
Κούκος	σκουφί	αρχαία	κόκκυξ,-υγος	το γνωστό αναρριχητικό πουλί,μεταφ. κάλλυμα της κεφαλής, τραγιάσκα
Κουλιόμπαρος	γυμνός	τούρκικη	kulampara	ενεργητικός ομοφυλόφιλος
Κουλό	χέρι κομμένο	αρχαία	κυλλός	ανάπηρος από το ένα ή και τα δύο χέρια
Κουλόβιο	πουλόβερ	αρχαία	κολόβιον	μεσοφούστανο, πουκάμισο, είδος πλεκτού γιλέκου
Κουλούρα	στρογγυλό πλαστό ψωμί	αρχαία	κολλύρα	ψωμί σε σχήμα δακτυλίου
Κουμούλα	το επιπλέον πάνω από γεμάτο καλάθι ή δοχείο	λατινική	cumulus	το ξέχειλο
Κουμπάκα	καρπός καλαμποκιού
Κουνάκ	σπίτι	τούρκικη	konak	κατοικία
Κουντουράς	(εργαλείο) αλέτρι	αρχαία	κοντός+ ουρά	με κοντή ουρά, κολοβός
Κουντούρια	παπούτσια	τούρκικη	kundura	παπούτσι
Κουντουτσιούραπου	Κοντή κάλτσα	αρχαία+τούρκικη	κοντός+corap
Κούπα	Πιάτο από χαλκό	λατινική	cupa	κύπελο
Κουπάνα	σκάφη	λατινική	kupa	ποτήρι και το περιεχόμενο του
Κουπρίτς	τεμπέλης	αρχαία	κόπρος	ΠΑΡΑΓ. Κοπρίτης = άνθρωπος ικανός μόνο να κοπρίζει
Κουράσ	κορίτσι	αρχαία	κόρη
Κουρδουκλώ	κατρακυλώ,πέφτω	αρχαία	χορδή +κυλίω ή κατά-κυλίω> κατακυλώ	κατρακυλώ
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Κούρκα	γαλοπούλα	σλάβικη	kurka	ινδιάνος
Κουρκουλούκ	άσχημα ντυμένος	σλάβικη + τούρκικη	kurka + oluk
Κουρμένος	καημένος,αναξιοπαθής
Κουρμπέτ	ξενιτιά	τούρκικη	gurget-kurbet
Κουρντίνα	δοχείο με ρακί που έχει τη θέση προσκλητηρίου
Κουσεύω	τρέχω
Κουσί	τροχάδην
Κουσούρ	ελάττωμα	τούρκικη	kusur
Κούτελο	μέτωπο	αρχαία	κότυλον	δοχείο
Κουτέτς	κοτέτσι	σλάβικη	cotets	ορνιθώνας
Κούτκας	σβέρκος	αρχαία	κοτίς	κούτικας= ινιακό οστούν
Κούτλους	Μεγάλο γουδί κυρίως για σιτάρι και σουσάμι	αρχαία	κότυλον	δοχείο
Κουτός	βλαμένο	αρχαία	κοττό-μυαλος	αυτός που έχει μυαλό πετεινού
Κουτσιάμπασης	πρόεδρος	τούρκικη	koca-basi	προεστός
Κουτσιούπα	ξύλινη πυρωστιά
Κούτσουρο	χοντρό ξύλο	αρχαία	κόψ-ουρον	κορμός δέντρου, χοντρό απελέκητο ξύλο
Κούφιο	άδειο,κενό	αρχαία	κούφος,η,ο(ν)	κενός περιεχομένου
Κόφα	Παγούρι με κρασί	βενετική	cofa	μεγάλο κοφίνι
Κρακόφ	Πέτρα	αρχαία;	κροκάλη, κρόκαλο	στρογγυλωμένο λιθάρι
Κρατνάς	Κεφαλάς	αρχαία	κρανίον
Κράνα	μικρό δοχείο για καφέ ή ζάχαρι
Κρατούνα	Κουτάλα από νεροκολοκύθα με την οποίο έβγαζαν νερό από το καζάνι	αρχαία	κρανίον
Κρεββάτια	λιάστρες για τα καπνά	αρχαία	κράβ(β)ατος	ξύλινη κατασκευή υπερυψωμένη σε αγροικίες
Κρένω	μιλώ	αρχαία	κρίνω
Κρούω	χτυπώ,δέρνω	αρχαία	κρούω
Κρύγιο	κρύο	αρχαία	κρύος,το	ψύχος
Κωστέκ	Ασημένιες αλυσίδες	αρχαία	κοττίς	κεφάλι ,πλεξίδα
Λ
Λαγάνα	ψωμί νηστίσιμο	αρχαία	λάγανον	ψωμί σε μορφή πίτας
Λαΐνα	Πύλινο κανάτι για νερό	αρχαία	λάγηνος	λαγήνι,λαήνι
Λακούδ	ρυάκι	αρχαία	λάκκος	λακκούβα
Λέξη	Τοπική ερμηνεία	Προέλευση	Ετυμολογία	Αχική σημασία - Παράγωγα
Λάλας	θείος			νηπιακή λέξη όπως τα βαβά , μαμά, νανά
Λαμνίζεται	καπνίζεται
Λαμπουγυάλ	γυαλί της γκαζόλαμπας	αρχαία	λαμπάς+ύαλος
Λάτρα	το μέρος που τοποθετούνται τα σκεύη της κουζίνας	αρχαία	λάτρις,ιος	ΠΑΡΑΓ. Λατρεύω. από το λατρεύω :λάτρα= όλη η δουλειά του νοικοκυριού
Λιμούδας	Αδύνατος	αρχαία;	λέπω	λεπτός
Λιάνσει	κόψε κομμάτια	αρχαία	λείος,α,ο	ΠΑΡΑΓ.λειανίζω=μεταβάλλω σε μικρά τεμάχια
Λιβέντρους	γυμνός	λατινική	libertus	ελεύθερος
Λιγκέρα	κοπάνα	τούρκικη	legen	λεκάνη
Λιγκέρ, λιγκέρα	Πιάτο	αρχαία;	λάγυνος, λάγηνος	στάμνα,λαγένι
Λιθάρ	πέτρα	αρχαία	λίθος,ο	παραγ.λιθάρι
Λίμπα	δοχείο για γλυκό κουταλιού	αγγλική	limba	ξύλο εξαιρετικής ποιότητας
Λιοπύρ	καύσωνας	αρχαία	ήλιος+πυρ
Λισγάρ	Φτιάρι	αρχαία	λίσγος	λισγαριον
Λιχνιτίρ	αγροτικό εργαλείο για το λίχνισμα του άχυρου	αρχαία	λικμάω	λιχνίζω
Λόγκα	κύκλος	σλάβικη	longa	δάσος
Λουγυρίζω	τριγυρίζω	αρχαία	τρις + γύρω	παραγ. τριγυρίζω
Λουρί	ζωστήρας	αρχαία	λώρον> λωρίον	ζώνη,ιμάντας
Λωλός	Παλαβός	αρχαία	ολωλώς,όλλυμι	ανόητος